درسنامه آموزش فقاهت(جلد8) :علم بلاغت

درسنامه آموزشی فقاهت

فقاهت به معنای روش استخراج فقه است. بنابر این فقاهت غیر از فقه است. فقاهت آن ابزاری است که فقه بوسیله آن استخراج می شود. اگر کسی این درس را نخواند نمی تواند وارد فقه شود و مسائل مختلف آن را استخراج نماید.
برای تبیین این موضوع مقدما چند سوال مطرح می نمائیم.
سوال اول: آیا ابزار استخراج –که همان فقاهت است- برای تمامی ابواب فقهی واحد است؟ با اینکه هرباب فقهی دارای ابزار مستقل است؟
جواب: بله، تمام ابواب فقهی دارای یک ابزار استخراج می باشند و تفاوت ندارند. بنابر این اگر اینطور است پس قواعد عقلائی اقتضا می کند که ابتدا این ابزار اجتهادی فرا گرفته شود و بعد وارد مسائل مختلف فقها شویم.
این ابزار حتی برای استخراج علوم اسلامی نیز کفایت می نماید بنابر این شأن آن بسیار بالا است.
سوال دوم: آموزش فقاهت و ابزار اجتهاد چند سال زمان می برد؟
آموزش فقاهت یک سال زمان می برد آنچه زمان بر است خود فقه است نه فقاهت! خود فقاهت نهایتا در یک سال آموزش داده می شود.
سوال سوم: با آموزش فقاهت به چه مرحله ای رسیده ایم؟
فقاهت همان اجتهاد است. در حقیقت اگر می گوییم فلان عالم دارای اجتهاد است یعنی اینکه ابزار فقاهت را داراست و می تواند هر مساله ای را با استفاده از این ابزار استخراج نماید. بنابر این مهم همان فقاهت است. مجتهد کسی است که فقاهت را در دست دارد. اگر کسی این ابزار را در دست داشت دیگر برای او فرقی ندارد وارد چه حوزه تخصصی می شود ملکه استخراج در او هست و میتواند استنباط نماید. بنابر این با آموزش فقاهت، ملکه استخراج احکام را دارا می شویم.
سوال چهارم: این ابزار به طور مشخص کدام است؟
به طور مشخص این ابزار خلاصه در 10 علم می شود: "اصول فقاهت، اصول ادبیات، صرف ، نحو ، بلاغت، لغت، حروف، منطق، اصول فقه، رجال"
البته این 10 علم باید دارای شرایط و ویژگی های  خاصی باشند تا فقاهت را حاصل نمایند. علم صرف و نحو و بلاغت و لغت در اینجا باید اجتهادی باشد نه تقلیدی و بسیاری از خصوصیات دیگر که باید وجود داشته باشند. چنانچه رجال و اصول فقه نیز اینگونه است.
سوال پنجم: اگر درسنامه ها برای این هدف طراحی شده است  دارای چه ویژگی هایی است و چه افرادی می توانند ازین درسنامه ها استفاده کنند؟
درسنامه ها به صورت آموزشی و روان نوشته شده و برای عموم قابل استفاده است! به طور کلی این درسنامه ها در بردارنده چند ویژگی مهم می باشند:
1- فقاهت محور: چنانچه بیان گردید فقاهت غیر از فقه است و این درسنامه در جهت آموزش فقاهت تدوین شده است.
2- عمومی: آموزش فقاهت و اجتهاد به صورت روان تدوین شده به گونه ای که قابلیت آموزش عموم دانش پژوهان را دارد.
3- دوره یکساله: این درسنامه برای زمان یک سال آموزشی طراحی شده است.

درسنامه آموزش فقاهت(جلد8) :علم بلاغت:

بلاغت در بسیاری از مسائل فقهی تفسیری موثر است و آنچه تاکنون در نظام های آموزشی متداول بوده است از چند جهت نیاز به تقویت دارد:
اول اینکه کاربردهای فقهی تفسیری را در مثال‌های این علوم بیان نمائیم. یعنی بین بلاغت و فقه و تفسیر پیوند برقرار کنیم که این مساله بسیاری از ابهامات را برطرف می نماید و اشتیاق دانش پژوهان را بیشتر می کند.
دیگر اینکه قسمت مسائل آن را باید اجتهادی نمود و اجتهاد در آن باید به شیوه اجتهاد فقها باشد. فقهائی چون حضرت امام(ره) ، علامه طباطبائی(ره) و شهید صدر(ره).